Hoe je kind belonen?

Effectieve beloningen zijn niet gewoon een voorwerp, een snoepje of een activiteit waar uw kind dol op is. Maar het is iets dat het gewenste gedrag in de hand zal werken. Een doeltreffende beloning motiveert je kind om te proberen en helpt het om door te zetten.

Verschillende soorten bekrachtigers:

Hoe kies je een beloning voor je kind?

• Gebruik beloningen die aangepast zijn aan de ontwikkelingsleeftijd van je kind. Wat een kind als een beloning ervaart, kan veranderen met de tijd Bijvoorbeeld, een kind van 3 jaar vindt het leuk om eendjes in het park te voeren maar vindt dit niet langer leuk wanneer het 10 jaar is.
• Maak gebruik van verschillende beloningen. Hierdoor zal de beloning haar waarde behouden. Blijf zoeken naar nieuwe beloningen. Kijk naar de voorkeuren en interesses van je kind. Maak een lijstje met beloningen en bied die allemaal aan aan je kind. Noteer wat hij er spontaan uithaalt, wat hij niet terug wil geven, wat hij geen blik waardig keurt, wat het afwijst.
• Maak een selectie van al wat zijn voorkeur wegdroeg en maak een doos met beloningen speciaal voorbehouden bij het oefenen van nieuwe vaardigheden. Opgelet, deze doos is niet voor je kind bestemd, laat er hem niet vrij in graaien.
• Een beloning moet niet altijd iets speciaals zijn. Het kan iets zijn dat je kind ook zo mag doen, bijvoorbeeld naar een lievelingsprogramma kijken of een computerspelletje spelen. Het verschil is dat u nu expliciet de koppeling maakt tussen gewenst gedrag en de beloning.
• Begin met materiële beloningen (bvb. eten, speelgoed, een strip) en evolueer naar sociale beloningen: geef een complimentje zoals "Goed zo", moedig je kind aan door bijvoorbeeld te zeggen "Komaan, je kan het".
• Een verrassing of iets nieuws wordt door veel kinderen als zeer aangenaam ervaren. Dit geldt niet noodzakelijk voor kinderen met autisme. Zij zullen soms meer plezier beleven aan wat ze al kennen, aan wat voorspelbaar is.
• Doorgaans wordt aangeraden om sociale beloning te gebruiken. Om een positief effect te verkrijgen moet het kind met autisme de reacties van de ander voldoende begrijpen. Het kind moet ook voldoende geïnteresseerd zijn in het feit of de ander tevreden is over zijn gedrag.

Hoe gebruik je beloningen?

• Beloon enkel de successen, anders zal je kind geen onderscheid meer kunnen maken tussen wat van hem of haar wordt verwacht en wat niet.
• Aanvankelijk moet je onmiddellijk na het gewenste gedrag positief bekrachtigen. Je kind moet zijn of haar gedrag kunnen koppelen aan het positieve gevolg. Bekrachtiging is het meest effectief wanneer het binnen de seconde volgt op het gewenste gedrag.
• Gebruik de sterkste bekrachtigers voor het ‘beste’ gedrag of voor gedrag dat een grote inspanning van het kind vraagt.
• Benoem ook kort wat je kind goed gedaan heeft zodat hij de koppeling kan maken tussen zijn gedrag en de bekrachtiging. Vermijd echter te lange commentaren.
• Geef de bekrachtiger of de beloning nooit vooraf. Zeg bijvoorbeeld niet: "Je krijgt nu een koekje en dan moet je straks niet huilen als ik zeg dat het tijd is voor je bad".
• Een uitgestelde beloning of bekrachtiging mist soms haar effect. Vooral jonge kinderen met autisme of kinderen met autisme en een verstandelijke beperking kunnen de link tussen de bekrachtiger en gedrag dat zich op een ander moment voordeed niet leggen.
• Maak gebruik van bekrachtiging tijdens de leermomenten. Indien je Siebe helpt om blokken te stapelen door hem een ballon te geven, zal deze bekrachtiger zijn waarde verliezen indien je hem die ook tijdens zijn vrije tijd geeft. Hij zou kunnen denken: "ik heb de ballon, of ik nu blokken stapel of niet".
• Merk je dat een bepaalde beloning niet meer werkt, gebruik dan een andere of wissel de beloningen regelmatig af zodat je kind ze niet beu wordt waardoor de motivatie afneemt.
• Je kind moet de beloning kunnen zien, maar niet zelf kunnen pakken om te vermijden dat hij hem zelf zou nemen vóór hij klaar is met zijn activiteit.
• Stop de beloning bijvoorbeeld in een doorzichtige doos en houd die vast of plaats ze ergens in de hoogte vlakbij je kind.
• Reageert je kind enkel op koekjes en snoep? Geef dan kleine stukjes, denk ook aan drank, wissel af en oefen dan niet vlak voor of na de maaltijd.
• Wanneer een vaardigheid is aangeleerd, ga dan verder met oefenen terwijl je de bekrachtiging met de tijd langzamerhand afbouwt.