School en onderwijs

Als je kind de diagnose autisme krijgt, wil dat zeker niet automatisch zeggen dat het naar een school voor buitengewoon onderwijs moet. Sinds het M-decreet is inclusief onderwijs (dus in een gewone school) de eerste optie. Sinds september 2023 vervangt het decreet leersteun het M-decreet. Doel is nog steeds de beste school zoeken voor elke leerling, met welke beperking dan ook: het gewoon onderwijs als het kan, in het buitengewoon onderwijs als dat nodig is.

Het onderwijssysteem in Vlaanderen is echter nog niet volledig inclusief. Er zijn nog altijd scholen voor buitengewoon onderwijs voor leerlingen waarvoor de redelijke aanpassingen en extra leerondersteuning in een gewone school niet volstaan. Voor een inschrijving in het buitengewoon onderwijs is een verslag van het CLB vereist. Kinderen met autisme en een normale begaafdheid worden doorverwezen naar een buitengewoon onderwijs type 9.

Kind met autisme krijgt hulp op school

Kan mijn kind met autisme naar een gewone school?

In Vlaanderen kan je vrij een school voor je kind kiezen. Dit kan ook wanneer je kind nood heeft aan extra zorg. Iedere school moet een zorgbeleid uitbouwen zodat leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zich in een gewone school kunnen inschrijven. 

Gewone scholen hanteren het zorgcontinuüm om samen met de ouders en het CLB zo goed mogelijk te zorgen voor alle leerlingen van de school. Als een kind zich onvoldoende kan ontwikkelen, dan zijn extra maatregelen mogelijk. Deze maatregelen worden redelijke aanpassingen genoemd. Zijn die nog onvoldoende en overschrijden de noden de interne expertise? Dan wordt de zorg uitgebreid door bijvoorbeeld een leersteuncentrum te betrekken. Een gewone school kan ook een individueel aangepast leerprogramma voorstellen. Heel soms zijn de zorggrenzen bereikt en adviseert een school dat buitengewoon onderwijs beter is om in te spelen op de noden van een kind met autisme.

Kan mijn kind met een verslag buitengewoon onderwijs naar een gewone school?

Indien je een IAC verslag (Individueel aangepast Curriculum of leerprogramma) van het CLB hebt ontvangen, dan kan je nog altijd je kind in een gewone school inschrijven. De school zal je kind onder ontbindende voorwaarden inschrijven. Dit wil zeggen dat de inschrijving nog niet definitief is. Er wordt samen met de ouders, de klassenraad en het CLB overlegd welke aanpassingen nodig zijn. 

Zijn de aanpassingen redelijk en voldoende zodat je kind een gemeenschappelijk leerprogramma kan volgen? Dan zijn de voorwaarden van het verslag voor buitengewoon onderwijs niet langer vervuld en kan het CLB het verslag opheffen

Zijn de aanpassingen onvoldoende om het gewone leerprogramma te volgen? Dan kan bekeken worden of je kind studievoortgang kan maken in het kader van een individueel aangepast leerprogramma. Je kind krijgt op het einde van het schooljaar dan niet hetzelfde diploma, maar een attest met de verworven bekwaamheden. Indien de school beslist en motiveert dat de aanpassingen niet redelijk zijn binnen een gemeenschappelijk leerprogramma en individueel aangepast leerprogramma, kan de school de inschrijving ontbinden

 

Indien je een OV4-verslag hebt, zijn er 3 mogelijkheden:

  • Je wordt definitief ingeschreven in een gemeenschappelijk curriculum omdat de school de maatregelen als redelijk inschat om dit te volgen. Met dit OV4-verslag heeft de leerling en de leerkrachten recht op leersteun van een leersteuncentrum.
  • Je wordt ingeschreven met het individueel aangepast curriculum omdat de school beslist dat de aanpassingen niet haalbaar zijn binnen een gemeenschappelijk curriculum. Het OV4-verslag wordt dan omgezet naar een IAC-verslag voor een andere opleidingsvorm. Je krijgt leersteun en leerdoelen worden aangepast. De leerling ontvangt geen diploma, maar een attest van verworven bekwaamheden.
  • De inschrijving in de gewone school wordt ontbonden wanneer de school beslist en motiveert dat de redelijke aanpassingen niet haalbaar zijn binnen het gemeenschappelijk curriculum en binnen een individueel aangepast curriculum.

Ontdek meer informatie over de gevolgen van een verslag buitengewoon onderwijs voor het onderwijs van mijn kind met autisme.

Wanneer mag mijn kind met autisme naar het buitengewoon onderwijs?

Pas als redelijke aanpassingen in een gewone school onvoldoende zijn en er een individueel leerprogramma nodig is, zal het CLB een verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs schrijven. Voor sommige ouders is de overstap naar een school voor buitengewoon onderwijs heel moeilijk, voor de ander kan het een opluchting zijn.

In het verslag wordt een type en onderwijsvorm vermeld. De ouders kiezen zelf de school waar dit aangeboden wordt, maar helaas is jouw eerste keuze niet altijd haalbaar. Het aanbod is namelijk minder groot dan in het gewoon onderwijs, zeker als het gaat om een secundaire school. Scholen hebben een specifieke dag om je kind aan te melden. De basisregel voor een inschrijving: wie eerst komt, krijgt als eerste een plaats. Er zijn wel uitzonderingen op deze regel. Neem contact op met de school van jouw keuze en vraag naar de aanmeldingsprocedure, de inschrijvingsdatum en mogelijke voorrangsregels die ze hanteren.

Wat is er anders in het buitengewoon onderwijs?

  • Het leerprogramma is aangepast aan de noden van de leerlingen: een individueel aangepast leerprogramma.
  • De klasgroepen zijn kleiner.
  • Er is meer ruimte voor de verschillen tussen de leerlingen.
  • Er zijn meer aanpassingen op vlak van omgeving zoals bijvoorbeeld aangepaste werktafels of een stille ruimte.
  • Er is specifieke begeleiding waar nodig, bijvoorbeeld logopedie of psychomotorische begeleiding.

Nog vragen over onderwijs en autisme?

Onze Praktische Gids bundelt antwoorden op de vele vragen die ouders van een kind met autisme hebben.

Ben je op zoek naar de meest aangepaste school voor je kind? Je vindt tips in ons hulpmiddel Een school kiezen