Inhoud van de Wegwijzer
De samenstelling van ‘De Wegwijzer’ is gebaseerd op ‘P-ass-poort’ (Triangel, De Hoeve, SEN) en Beter samen (Vlaamse Vereniging Autisme).
De Wegwijzer is opgedeeld in verschillende rubrieken die je geheel afzonderlijk kan invullen. Een overzicht:
De belangrijkste persoonlijke gegevens en dat van het netwerk rond je kind met autisme worden hier gebundeld: wie ben ik, wie zijn belangrijke personen rond mij, waar verblijf ik, wat doe ik overdag, …
Om een totaalbeeld van je kind te krijgen mogen de interesses en de sterke kanten niet ontbreken.
Indien gewenst kan hier de diagnose en het niveau van verstandelijk functioneren vermeld worden.
Met deze rubriek wordt een beschrijving gegeven van medische problemen, de wijze waarop je kind met autisme ziekte en pijn ervaart en hoe hierop gereageerd kan worden. Hier wordt tevens informatie gebundeld over inname van medicatie: indicatie, dosering, wijze van inname en de eventuele bijwerkingen. Er is ook aandacht voor de bijzonderheden in de verzorging.
Met dit deel wordt duidelijk hoe je kind zich uitdrukt, hoe de communicatie begrepen wordt en wat de voorwaarden kunnen zijn om de wederzijdse communicatie zo optimaal mogelijk te maken.
Hier wordt opgesomd wat je kind het beste motiveert om iets (nieuws) te proberen of wat kan helpen om door te zetten. Met een eenvoudig lijstje weten anderen hoe ze duidelijk kunnen maken dat ze tevreden zijn met het gedrag, de inspanning of het resultaat van de inzet. Wat door velen als aangenaam ervaren wordt, zal niet altijd gelden voor een persoon met autisme. Om te voorkomen dat een beloning zijn doel mist, wordt vermeld wat niet motiverend werkt.
Voorkeuren in de sociale omgang, de wijze waarop je kind doorgaans contact neemt en hoe de ander op zijn beurt contact kan maken, kunnen verduidelijkt worden. Er is ook aandacht voor de relatie met broers of zussen en met vrienden. Kwetsbaarheden in de sociale omgang en hoe bepaalde omstandigheden invloed op de sociale omgang kunnen hebben, krijgen hier een plaats. Tevens kan vermeld worden hoe men op een gepaste manier de relaties met anderen kan ondersteunen.
Met deze rubriek kan je de ondersteuning en hulpmiddelen voor in de klas, op de speelplaats, tijdens een uitstap, overgangsmomenten, …. delen met de leerkracht en andere betrokkenen. Voor alle thema’s zijn vaak voorkomende problemen opgelijst. Als je een probleem aanvinkt, wordt een lijst met mogelijke aanpassingen of ondersteuning zichtbaar. Je vinkt vervolgens aan waarvan je denkt dat dit een goede ondersteuning kan zijn voor je kind.
Wat kan je kind zelf en waarvoor is ondersteuning of verduidelijking nodig op gebied van eten, drinken, aan- en uitkleden, lichaamsverzorging, toiletgebruik, huishoudelijke vaardigheden en omgaan met geld. Als mensen op de hoogte zijn wanneer ze best helpen en hoe ze dat dan best doen, kan dit de zelfstandigheid van je kind stimuleren.
Naast de informatie over de cognitieve vaardigheden die je kind zelfstandig of met hulp kan, is er plaats voor een beschrijving waar het moeilijk verloopt met aansluitend de concrete ondersteuning die kan geboden worden.
Activiteiten die je kind alleen of met hulp kan uitvoeren, kunnen vermeld worden. Andermaal is er aandacht voor de gepaste hulp die kan geboden worden.
Wanneer we een hobby of vrijetijdsactiviteit kiezen, doen we dat in functie van onze interesses, onze behoeften en onze vaardigheden. Dat geldt ook voor mensen met autisme. Hier kan men een duidelijk beeld krijgen van de voorkeuren van je kind en ook waarvoor hij of zij moeilijk of niet te motiveren is.
Men kan niet op alles voorzien zijn als men op stap gaat, maar informatie heeft men nooit teveel. Voor ieders veiligheid in het verkeer is het goed te weten wat je kind zelfstandig kan en waar ondersteuning best geboden wordt.
Deze rubriek geeft een zicht op de eetgewoontes van je kind.
De beste omstandigheden voor een goede nachtrust kunnen hier beschreven worden.
Indien je kind in bepaalde situaties nood heeft aan rituelen kan het belangrijk zijn dat anderen hiervan op de hoogte zijn. De rituelen met hun context kunnen gepreciseerd worden, met aansluitend de eventuele aangepaste omgangsvormen van anderen.
Een opsomming van wat angst kan uitlokken met aansluitend hoe anderen dit kunnen opmerken, de gepaste ondersteuning en wat men beter niet doet. De rubriek is opgedeeld in verschillende categorieën: voorwerpen, gebeurtenissen, personen, plaatsen en dieren.
Een opsomming van wat spanning kan uitlokken met aansluitend hoe anderen dit kunnen opmerken, de gepaste ondersteuning en wat men beter niet doet. De rubriek is opgedeeld in volgende categorieën: veranderingen, activiteiten, gedrag van mensen, gebeurtenissen en keuzes.
Concrete beschrijvingen van de omstandigheden waarbinnen gedragsproblemen kunnen voorkomen worden en wat je wel en best niet doet bij gedragsproblemen kunnen toegelicht worden.
Om een goed zicht te krijgen op de zintuiglijke ervaringen is een beschrijving onontbeerlijk: tot welke prikkels is men aangetrokken, voor welke prikkels is men overgevoelig of juist ongevoelig, …
De begeleiding door beroepskrachten in het verleden kan hier in kaart gebracht worden: welke diensten waren betrokken, wie waren de begeleiders en wat waren de doelstellingen. Dezelfde informatie kan gegeven worden als de begeleiding nog loopt. Een uurrooster van de begeleiding kan ingevuld worden.
Deze rubriek kan nog heel wat nuttige informatie bevatten. Alles wat nog niet aan bod is geweest en wat je nog wilt vertellen, kan hier vrij beschreven worden. Beelden zeggen soms meer dan woorden, daarom kunnen foto’s toegevoegd worden. Dit kunnen beelden zijn met informatieve waarde, maar gewoon ook foto’s die leuk zijn om met anderen te delen. Men kan ook documenten toevoegen, zoals een diagnostisch verslag of een weekschema.