Autonomie in de keuken

"Amélie is 5 en kan nog niet alleen eten. Dat zorgt voor problemen aan tafel..."

Amélie heeft een ernstige ontwikkelingsachterstand.
Ze loopt, kan voorwerpen oppakken en deze een bepaalde tijd vasthouden. Aan tafel blijft ze zitten, maar ze heeft de neiging om met haar benen te gaan zwaaien. Haar zus, die recht tegenover haar zit, krijgt dan soms schoppen.
Amélie is dol op flan met karamelsaus.

Het doel dat voor Amélie wordt gekozen: kunnen eten met een lepel. Om Amélie voldoende te motiveren, oefenen ze tijdens het vieruurtje en de ouders geven haar een flan met karamelsaus.

Om de doelstelling te bereiken, zijn verschillende stappen nodig (dit is de taakanalyse):

• de lepel vastnemen (iets wat Amélie reeds kan);
• voedsel opscheppen;
• de lepel naar de mond brengen;
• de lepel opnieuw vullen;
• enz.

We beginnen met het aanleren van de laatste stap: de lepel naar de mond brengen.

De ruimte en de activiteit aanpassen:

• Amélie een andere plaats aan tafel geven zodat er niemand tegenover haar zit.
• Vóór haar stoel een bak van het type 'curver' plaatsen waarop ze haar voeten kan zetten zodat ze niet meer met haar benen zwaait.
• De flan in een grotere en stabielere kom doen.
• Een antislip placemat onder de kom leggen zodat die niet kan wegglijden.
• Een speciale lepel met een dikkere steel gebruiken zodat ze hem makkelijker kan vasthouden.

Voor meer informatie over hulpmiddelen voor eten en drinken: KOC-Vlibank

Amélie heeft vooral fysieke hulp nodig. Dit is wat haar ouders kunnen doen:

• De lepel volscheppen en hem door Amélie laten vastpakken en naar haar mond brengen. In een eerste fase kan de hulp totaal zijn.
• Gaandeweg kunnen ze minder hulp geven:
  • eerst haar hand wat losser laten;
  • dan haar pols vasthouden;
  • verder afzakken richting elleboog
  • een klein duwtje geven aan haar elleboog.

De ouders hebben gekozen om te oefenen met een flan met karamelsaus omdat dit het lievelingsgerecht is van Amélie en haar bijgevolg het beste motiveert.

Wanneer Amélie haar lepel alleen kan vasthouden en naar haar mond brengen, beginnen haar ouders aan de tweede stap: Amélie moet zelf haar lepel volscheppen.
De ouders zullen voor deze stap dezelfde strategie gebruiken als voordien: indien nodig eerst 100% hulp bieden en die daarna beetje bij beetje afbouwen.

Ze bieden enkel hulp om de lepel te vullen; Amélie moet de lepel zelf naar haar mond brengen.

Zodra Amélie haar flan alleen kan eten, kunnen haar ouders op het avondmaal overstappen (bijvoorbeeld aardappelpuree, appelmoes, …).

Het materiaal aanpassen:
Dezelfde ingrepen als in de eerste fase. Indien nodig een losse opstaande bordrand gebruiken.

De tijd aanpassen
Amélie vóór de andere gezinsleden laten eten. Ze kan samen met de anderen het dessert eten.

Houd rekening met zintuiglijke gevoeligheden. Sommige kinderen met autisme verdragen geen metaal in hun mond. In dat geval kan je beter een plastic lepel gebruiken.